Στην απομακρυσμένη αλάνα της μικρής πόλης,
ήρθαν εκείνο το καλοκαίρι οι πλανόδιοι με το λούνα Παρκ και μαζί τους η μικρή Άλη , μόνη χωρίς γονείς. Ήταν διαφορετική, άλλα ρούχα, άλλη γλώσσα. "Από μακριά" είπαν οι γονείς στα παιδιά τους. Μπορεί να είναι μάγισσα, την κοροϊδεύουν, την
βρίζουν. Όλα από μακριά. Ένα βράδυ την είδαν να ανεβαίνει στο καρουζέλ και να
τραγουδάει. Μαγικά το καρουζέλ γυρνούσε και τα φώτα άναβαν. Μόνο η Άλη το κάνει
αυτό...
Δεν είναι παρά Ρομά. Δεν ακολουθούν τις νόρμες
μας. Η Άλη και κάθε Άλλη θα μπορούσε να είναι ένα σύμβολο διαφορετικότητας. Και
στο τέλος το φευγιό ,στο άπειρο στη λύτρωση.
Πεντακόσιες χιλιάδες νεκροί Ρομά από τους
ναζιστές. Το ολοκαύτωμα των Ρομά από τον Χίτλερ.
Τα παιδιά όμως περιμένουν την Άλη να γυρίσει…,
Από μακριά.
Μια ιστορία που μιλά για τις προκαταλήψεις, τον
ρατσισμό, αλλά και το Ολοκαύτωμα των Ρομά. Μέσα από τις διαλογικές
δραστηριότητες ανάγνωσης , που ακολουθούν παρακάτω, στόχος μας είναι να καλλιεργηθούν σημαντικές δεξιότητες στους μικρούς
μαθητές ,όπως είναι η κριτική σκέψη και η ενσυναίσθηση, η πίστη στην καλοσύνη, τη
δικαιοσύνη και την ανθρωπιά.
Τα
παιδιά είναι η ελπίδα να μπουν στην άκρη ο ρατσισμός και οι προκαταλήψεις για
να ζήσουμε σε ανοικτέςκαι ευτυχισμένες κοινωνίες !
Παρακάτω ακολουθούν αναλυτικά οι δραστηριότητες φιλαναγνωσίας που έγιναν στα πλαίσια της επίσκεψης της πολυβραβευμένης και αγαπημένης μας συγγραφέας Αγγελικής Δαρλάση στο σχολείο μας !
Η Διαλογική Ανάγνωση είναι μια δραστηριότητα κοινής ανάγνωσης μεταξύ εκπαιδευτικού - μαθητών που εφαρμόσαμε σε πολλά βιβλία στην τάξη του σχολείου μας , η οποία βελτιώνει τις αφηγηματικές δεξιότητες των παιδιών κι όχι μόνο. Περιλαμβάνει τεχνικές ερωτήσεων για να συμμετάσχουν τα παιδιά στην προφορική αλληλεπίδραση και στην κατανόηση.
Ας ξεκινήσουμε όμως γνωρίζοντας την αγαπημένη μας συγγραφέα Αγγελική Δαρλάση !
Διαλέξαμε ένα συγκινητικό και αληθινό βιβλίο, το «Από μακριά»
της Αγγελικής Δαρλάση , σε εικονογράφηση του Βασίλη Κουτσογιάννη των εκδόσεων
Μεταίχμιο, το οποίο γράφτηκε ίσως θέλοντας να θυμίσει ένα
τραγικό γεγονός στην ιστορία, το ολοκαύτωμα των Ρομά. Είναι μια ιστορία γεμάτη μουσική,
χορό, φαντασία και όνειρα, γεμάτη μηνύματα για τη διαφορετικότητα, για τη φιλία,
για το ρατσισμό και τα στερεότυπα.
Επιλέξαμε λοιπόν το βιβλίο λόγω των έντονων συναισθημάτων και μηνυμάτων στα πλαίσια της ψυχικής υγείας και με στόχο τη συμπερίληψη και την αποδοχή της διαφορετικότητας . Στην τάξη μας, αλλά και σε όλο το σχολείο ως Διαπολιτισμικό, υπάρχουν αρκετά παιδιά Ρομά.
Στα πλαίσια λοιπόν της Παγκόσμιας Ημέρας Παιδικού Βιβλίου (2 Απριλίου) ξεκινήσαμε τη φιλαναγνωσία μας. Άλλωστε κάθε χρόνο αφιερώνουμε χρόνο για τη συγκεκριμένη μέρα με διάφορες δραστηριότητες.
Το Ολοκαύτωμα των Ρομά : Κάθε χρόνο στις 2 Αυγούστου τιμάται η Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος των Ρομά, για να υπενθυμίσει σε όλους τον αφανισμό που υπέστησαν στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Δεν είναι γνωστό πόσοι ακριβώς Ρομά έχασαν τη ζωή τους, 200.000 έως 500.000 υπολογίζουν οι ιστορικοί.
Λόγω αυτής της ημέρα μνήμης, η ιστορία αυτή είναι εδώ για να μας θυμίζει την αξία της συμπερίληψης, της αλληλοαποδοχής στη βάση της ισότητας όλων των πολιτών. Χρειαζόμαστε μια κοινωνία ίσων δικαιωμάτων, που λειτουργεί δημοκρατικά και προστατεύουν τους ευάλωτους. Σαν σχολική κοινότητα έχουμε ευθύνη για την καταπολέμηση των διακρίσεων και στην ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης σε θέματα αποδοχής της διαφορετικότητας.
Το βιβλίο που επιλέξαμε για αυτό το λόγο, διαβάστηκε δυο με τρεις φορές για να αποκτηθεί οικειότητα με την ιστορία της Άλης . Κάθε μαθητής διάβασε από μια σελίδα, δικαιολογώντας την επιλογή του (π.χ. λόγω της συγκεκριμένης εικονογράφησης) .To σημαντικό ήταν ότι συμμετείχαν όλοι ενεργητικά , συζητώντας την υπόθεση, ακόμα και οι μικροί Ρομά που μας μετέφραζαν το τραγούδι της Άλης.
Βασικός στόχος μας ήταν να βελτιώσουμε τη δεξιότητα της ανάγνωσης αλλά και να αναπτύξουμε τις επικοινωνιακές τους δεξιότητες. Οι ερωτήσεις κατανόησης και συζήτησης που έγιναν ήταν πολλές. Για παράδειγμα :
Οι ερωτήσεις κολλήθηκαν στις κατάλληλες σελίδες για να εξασφαλιστεί η συμμόρφωση στη διαλογική μέθοδο ανάγνωσης. Το περιγραφικό στυλ επικεντρώθηκε στην περιγραφή των εικόνων κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης .
Γράφουμε την βιβλιοπαρουσίαση αλλά και την περίληψη του βιβλίου . Διατυπώνουμε το πρόβλημα και βρίσκουμε τη λύση μέσα από συζήτηση. Συνεχίζουμε ή αλλάζουμε την ιστορία μας με δημιουργική φαντασία.
Τα αποτελέσματα φαίνονται παρακάτω :
Οι δραστηριότητες που έγιναν ως επέκταση και λόγω της Παγκόσμιας Ημέρας των Ρομά στις 8 Απριλίου ήταν οι εξής :
Περιγραφή & Ζωγραφική της ηρωίδας
Δημιουργία του προφίλ του χαρακτήρα της.
Η Άλη,
η ηρωίδα είναι ένα κορίτσι Ρομά ένα σύμβολο
της διαφορετικότητας, μια άλλη. Έχει τη δική της κουλτούρα, άλλες
συνήθειες και άλλα έθιμα. Δυστυχώς γνωρίζει την περιφρόνηση, τον αποκλεισμό, τον
φόβο, τον βασανισμό, τη μοναξιά, τη λύπη, τον πόνο ως τη δικαίωση…
Ζωγραφική σκηνής του τέλους του βιβλίου.
Παγωμένη εικόνα - Οπτική γωνία
Χωρίζουμε τα παιδιά σε ομάδες και κάθε ομάδα επιλέγει μια σκηνή από το βιβλίο. Κάθε παιδί αναλαμβάνει μέσα στην ομάδα του έναν ρόλο που μπορεί να είναι ένα πρόσωπο ή ένα αντικείμενο (π.χ. αλογάκι) ή κάποιο μέρος του σκηνικού (π.χ. λούνα παρκ). Κάθε παιδί θέτει ερωτήσεις σχετικά με τον ρόλο του, π.χ. Ποιος είσαι; Τι κάνεις εδώ; Τι βλέπεις; Πώς νιώθεις; Τι θες να πεις; κλπ. (Ζωγραφική σε χαρτί του μέτρου - Σχηματόλεξα)
Με τη δραστηριότητα αυτή αναδεικνύεται η οπτική γωνία κάθε εμπλεκόμενου στην ιστορία, φωτίζονται πτυχές όπως συναισθήματα, σκέψεις και απόψεις που πιθανώς δεν εμφανίζονται από τον συγγραφέα ή τον εικονογράφο στην ιστορία (συνδυασμός με θεατρική τεχνική).
Δημιουργία εικόνων ΑΙ για την ηρωίδα σε διάφορα στυλ με την εφαρμογή Bing Image Creator της Microsoft
Δραματοποίηση σκηνών
Παιχνίδια Δημιουργικής Γραφής & Αφήγησης
Ο δικός μου τίτλος: Αλλάζουμε τον τίτλο του βιβλίου και δίνουμε ένα δικό μας που να ταιριάζει με την ιστορία της Άλη. Αλλάζουμε και το εξώφυλλο !
Σκηνικό βιβλίου : Εντοπίζουμε τον χώρο και τον χρόνο που εκτυλίσσεται η ιστορία. Στη συνέχεια, σκεφτόμαστε έναν άλλον τόπο ή χρόνο που θα μπορούσε να διαδραματιστεί η ιστορία. Πώς θα ήταν ο ήρωας; Θα σκεφτόταν το ίδιο; Θα έπραττε το ίδιο; Οι πράξεις του και οι επιλογές του θα είχαν το ίδιο αποτέλεσμα;
Ο ήρωας είμαι εγώ : Δημιουργούμε έναν νέο ήρωα (μπορεί να είναι και ο εαυτός μας!) «που δίνει στο βιβλίο μια διαφορετική τροπή στα γεγονότα και βοηθά να λυθούν τα προβλήματα. Περιγράφουμε τι θα κάναμε εμείς για να βοηθήσουμε την κατάσταση.
Αφιέρωμα στους Ρομά (Δράσεις για τις 8 Απριλίου- Παγκόσμια Ημέρα Ρομά, με αφορμή τα γενέθλια του μαθητή της τάξης μας ο οποίος είναι Ρομά)
Ενεργητική ακρόαση του ύμνου των Ρομά "Gelem, gelem" και "Ederlezi"μετάφραση από τα παιδιά που γνωρίζουν τη γλώσσα. Χορός, τραγούδι και αναπαράσταση των εθίμων στη γιορτή της Άνοιξης !(Με αφορμή των γενεθλίων του συμμαθητή μας Ρομά, Ταξιάρχη ανήμερα της Παγκόσμιας Ημέρας 8 Απριλίου). Η μουσική και το τραγούδι ενώνει όλες τις γλώσσες και φυλές του κόσμου !
Εκμάθησητου τραγουδιού "Ederlezi" με τη βοήθεια της Ηλέκτρας Καρακατσάνη μουσικού του σχολείου σε συνδυασμό με την Carmen σε μια διαδραστική παρουσίαση.
Διαβάζουμε κι άλλα βιβλία της συγγραφέας με πολύ ενδιαφέρον. Όλα τα παιδιά έχουν δανειστεί από τη δανειστική βιβλιοθήκη του σχολείου μας βιβλία της Αγγελικής Δαρλάση.
- Ζωγραφική στον τοίχο του σχολείου μας μιας ονειροφύλακα από το βιβλίο "Οι Ονειροφύλακες " που φυλάει τα όνειρα των παιδιών, των γονιών και των δασκάλων !
